donderdag 4 december 2008

Ridderroman

Opdracht literatuur; ridderromans
Een ridderroman is een benaming voor de middeleeuwse verhalen over een ridderwereld die perfect was. Meestel waren dit berijmde verhalen. De ridderroman ontstond in de 12de eeuw in Frankrijk. Het woord roman zegt eigenlijk dat de tekst in het romaans geschreven is, de volkstaal in Frankrijk. De eerste romans zich eigenlijk gewoon klassieke heldendichten die ze hadden bewerkt. Pas daarna kwam de Arthurroman en pas daarna de Karelroman.De eerste ridderromans in gebieden waar de Nederlandse taal gesproken werd ontstonden in het Maasland. Het graafschap Vlaanderen was op alle vlakken ver vooruit vergeleken met andere streken van de Nederlanden. Toch ontstond de ridderroman rond de 12de of 13de eeuw. Dit kwam doordat het graafschap Vlaanderen een leenheerlijkheid was van de Franse koning, de voertaal was dus voornamelijk Frans. In de 13de eeuw ontstond door ook daar de Nederlandse literatuur. Hier zijn twee redenen voor. Reden één is dat naast het Frans ook nog ruimte was voor het Nederlands, dat door sommige edellieden werd gesproken. Reden twee is de groeiende rol van de steden. Rond die tijd ontstond daar namelijk een grote groep mensen kwam van adel. Deze hadden misschien behoefte aan literatuur. Hier zijn een paar argumenten voor. In ridderromans wordt vaak meer stilgestaan bij stedelijke scènes dan bij het Franse origineel als voeraal van de ambtenaren. De volkstaal groeide in deze tijd ook. Ook lag het graafschap Vlaanderen in de 13de eeuw overhoop met Frankrijk. Met had meer behoefte aan een literatuur in eigen taal.
Hoofdvraag:
Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen de Karel- en Arthurroman?
Verschillen:
- Bij Koning Arthur worden meer idealen beschreven. Er wordt gezocht naar de graal wat een oneindig leven brengt, Koning Arthur bouwt een rijk op waar geen geweld gebruikt wil worden en niet te vergeten: de liefde speelt een belangrijke rol. De liefde is eigenlijk het hoofdthema van de Arthurroman. Bij de Karelroman staat Karel centraal als een groot, sterk machtig man met geen genade.
- De Karelroman was net iets realistischer. Bij Karel was er niet veel poes pas, maar er moest gewoon een leger in de pan gehakt worden. Bij Arthur was er onder andere Merlijn de tovenaar, die Arthur altijd raad gaf en hem ook aan de macht geholpen heeft. Ook iets als de graal of Parcival die tot zijn 18e nog niet buiten was geweest.
- Doordat de Arthurroman net iets onrealistischer is, zit er in die boeken net iets meer een boodschap. Dat er in het rijk van Arthur geen geweld gebruikt werd, was niets meer dan een boodschap of streven.
Overeenkomsten:
- De romans zijn beide heel gelovig geschreven net als alles in die tijd. Bij Karel krijgt iemand een engel op bezoek en bij Arthur vraagt hij God telkens om hulp.
- Wat ons vooral opviel is de hoeveelheid verhaal er al in zat voor die tijd. Als je gedichten uit die tijd leest is het niets meer dan een opsomming van de waarheid. We begrijpen goed dat dit een groot stuk literatuur voor de geschiedenis is.
RUBEN PILON EN KEVIN ROLLEMAN
Deelvragen
1. Wat is een Karelroman?
2. Wat is de bekendste Karelroman en waar gaat die over?
3. Wat is een Arthurroman?
4. Wat zijn de verschillen/overeenkomsten met de nieuwe versie van Koning Arthur?
Wat is een Karelroman?
Een Karelroman is een Frankische ridderroman uit de 13de tot en met de 16de eeuw. Dit waren vaak Middelnederlandse vertalingen en bewerkingen van oud-franse chansons de geste (epische liederen die gaan over heldendaden). In dit soort romans stond Karel de Grote centraal, die leefde van tussen 742 en 814.In de Karelromans kwamen vijf duidelijke thema’s voor. Thema 1, trouw aan de vorst. Thema 2, de strijd tegen de Saracenen. Thema 3, het kruistochtideaal. Thema 4, de trouw aan de familie en de eer van het geslacht. En thema 5, de feodale conflicten tussen de leenheer en leenman of de leenmannen onderling.In de loop van de tijd zijn er verschillende Karelromans ontstaan. Het Roelantslied, de Riddere metter Swane, de Roman der Lorreinen, Karel ende Elegast en Renout van Montalbaen zijn een paar voorbeelden van Karelromans.
Kenmerken van de Karelroman, die ook wel voorhoofse ridderroman wordt genoemd, zijn:
- De stof gaat meestal terug op een historische figuur
- Strijd en brute kracht worden verheerlijkt
- De vrouw speelt een ondergeschikte rol en wordt soms ruw behandeld
- De trouw (aan God en de leenheer) is zeer belangrijk
Wat is de bekendste Karelroman en waar gaat die over?
De bekendse Karelroman van allemaal is Karel ende Elegast (in het Engels vertaalt naar ‘Charlemagne and Elbegast’). Men weet het niet precies, maar de roman zou rond de 12de of 13de eeuw zijn geschreven in de beurt van Karel’s burcht in Ingelheim (Duitsland), er wordt gezegd in Brabant. Het is een Frankische roman waarbij Karel de Grote (Karel ende Elegast is tevens de enige roman waar Karel de hoofdrol in had, in andere had hij vaak alleen bijrollen) werd verbeeld als een voorbeeldige christelijke koning. Hij krijgt in een droom bezoek van een engel die hem opdraagt om te gaan stelen, anders zal hij sterven. Eerst gelooft hij het niet echt, maar als de engel aan blijft dringen besluit hij het te doen en trekt het donkere woud in om dus te gaan stelen. Daar komt hij een zwarte ridder tegen, dit blijkt zijn trouwe ridder Elegast te zijn waarvan hij spijt had dat hij hem te zwaar had gestraft voor een klein vergrijp. Nadat Karel, die zijn naam uiteraard niet wilde vertellen, de ridder had verslagen in een gevecht stelde hij zichzelf voor als Adelbrecht, hij wilde uiteraard niet dat Elegast erachter kwam dat de koning aan het stelen is.Karel stelt voor bij de koning (hijzelf) in te breken, maar Elegast wil dit niet. Hij blijft trouw aan de koning. Hij stelt voor om bij Eggeric, een onaardige zwager van Karel, te gaan stelen. Eenmaal bij Eggerics kasteel gaat Elegast als eerste naar binnen. Elegast wordt door een haan, die hij daar magische kruiden kan verstaan, gewaarschuwd dat de koning in de buurt is. Elegast wil meteen teruggaan maar wordt overtuigt te blijven door Karel. Nadat ze een grote buit hadden wil Karel weer weg. Maar Elegast wil eerst nog een duur zadel stelen uit de slaapkamer. Eggeric wordt wakker en Elegast verstopt zich onder het bed. De vrouw van Eggeric vraagt wat haar man zich zo onrustig maakt en probeert hem te kalmeren. Eggeric vertelt haar dat hij Karel op de hofdag om het leven wilt brengen. Omdat zij daarop heel kwaad reageer slaat Eggeric haar een bloedneus. Elegast, die dus onder het bed lag, vangt haar bloed op met zijn handschoen.Toen Elegast eenmaal weer buiten was vertelde hij alles tegen Karel, over het complot. Karel zelf besefte nu waarom hij uit stelen moest gaan. Anders had hij dit nooit geweten. Omdat Elegast de koning niet meer durfde te zien zegt Karel het tegen de koning te vertellen. Hierop keert hij terug naar het kasteel. De volgende dag, de hofdag, beschuldigt Karel Eggeric en andere samenzweerders van verraad. Hij roept Elegast op als getuige. Deze haalt de bebloede handschoen tevoorschijn. Eggeric daagt Elegast uit tot een gevecht om uit te maken wie de waarheid spreekt. Elegast dood Eggeric, wordt in ere hersteld ent mag met de zuster van Karel, de weduwe van Eggeric, trouwen.Het verhaal bestaat uit ongeveer 1400 verzen waar dit verhaal dus uitkomt. Karel ende Elegast is de enige Middelnederlandse Karelroman waarvan de hele tekst bewaard is gebleven.
Bronnen
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Karel_ende_Elegast
- http://wapedia.mobi/en/Elegast
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Ridderroman
- www.encyclo.nl/begrip/Karelroman%20of%20Frankische%20roman
- http://www.koningartur.nl/antwoorden.shtml
http://www.encyclo.nl/begrip/ridderroman
KEVIN ROLLEMAN

Arthurroman:
Wat is een Arthurroman?:
Het bekendste voorbeeld van “hoofse literatuur” zijn de Arturromans. Daarin wordt een net iets te mooi voorbeeld gegeven van de hoofse ridderwereld. Ridders zijn hier niet alleen dappere vechtersbazen, maar ook voorbeeldige minnaars. Ze brengen op perfecte wijze hun vrije tijd door, ze genieten samen met elegante, mooie vrouwen van muziek, wijn, gezelschapsspelen en van de liefde. In het echte leven was dit alleen weggelegd voor wie tijd en geld hadden: zij konden hoofs eten, dansen, converseren en zich smaakvol en kostbaar kleden. Zij namen een voorbeeld aan de “helden” uit de hoofse verhalen.

Tussen 1170-1185 schreef Chrétien de Troyes een vijf boeken rondom Koning Arthur. Chrétien schreef de boeken in opdracht van Gravin Marie de la Champagne. Zij vond dat liefde en huwelijk niet samengingen. Vandaar dat Chrétien Lancelot in de legende plaatste. Chrétien de Troyes werd waarschijnlijk geboren in het midden van de twaalfde eeuw. Hij trok rond als troubadour en verbleef op verschillende kastelen in Vlaanderen en Frankrijk. Hij was de oprichter van de middeleeuwse ridderroman.

Wat er ook veel in deze verhalen stonden waren graal verhalen. De graal was het ultieme doel voor een mens in die tijd. Het was het hoogste wat je kon bereiken in je leven. Vele gingen op zoek, maar alleen de meest onschuldige vond hem. Hier zijn ook vele verhalen van afgeleid. Hedendaagse verhalen hebben hetzelfde principe.

Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen de nieuwste en oudste versie van Koning Arthur?:
Ik heb de nieuwste trilogie van Koning Arthur gelezen, Koning Arthur van Jan Jaap van der Wal. Daarin staan 3 verhalen:
- Koning Arthur
- Tristan en Isolde
- Parcival
Eigenlijk verschillen de verhalen niet zo veel van de verhalen uit de oude tijd. Koning Arthur gaat nog steeds over het bedrog van de liefde (Lancelot wordt ook verliefd op Guinivere) en het verraad (Modred verraad Arthur). Tristan en Isolde gaat over de pure liefde en dat die niet over kan gaan. Daarbij komt ook vriendschap kijken. Tristan moet zijn grote liefde Isolde afstaan aan zijn heer.
Bij het laatste verhaal gaat het over de grote onschuld. Merlijn heeft al vroeg door dat er ergens ver weg een bijzonder kind geboren is. Parcival heet hij. Hij weet helemaal niets van de wereld om hem heen, die verdorven is tot op het bot. Hij heeft van zijn moeder meegekregen dat hij altijd moet blijven zoeken naar de Graal. Als hij hem eenmaal vind moet hij kiezen tussen een kasteelheer die op sterven ligt en de Graal, waar zijn verlangen ligt. Hij kiest voor de Graal en voelt zich daarna doodziek, omdat hij voor de Graal gekozen heeft. Ook een pure boodschap van de schrijver.
RUBEN PILON

2 opmerkingen:

Unknown zei

Hodos

Unknown zei

Heel erg bedankt hiervoor. Ik heb het goed kunnen gebruiken voor een Nederlands opdracht.